DEGIL
Bilmem ki nasil anlatsam;
Nasil, nasil, size derdimi!
Bir dert ki yurekler acisi,
Bir dert ki dusman basina.
Gonul yarasi desem...
Degil!
Ekmek parasi desem...
Degil!
Bir dert ki...
Dayanilir sey degil
Sanma ki derdim gunesten oturu;
Ne cikar bahar geldiyse?
Bademler cicek actiysa?
Ucunda olum yok ya.
Hos, olsa da korkacak miyim zaten
Gunesle gelecek olumden?
Ben ki her nisan bir yas daha genc,
Her bahar biraz daha asigim;
Korkar miyim?
Ah, dostum, derdim baska...
Mektup alir, efkarlanirim;
Raki icer, efkarlanirim;
Yola cikar, efkarlanirim.
Ne olacak bunun sonu, bilmem.
"Kazim'in" turkusunu soylerler,
Uskudar'da;
Efkarlanirim.
GUZEL HAVALAR
Beni bu guzel havalar mahvetti,
Boyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Tutune boyle havafa alistim,
Boyle havada asik oldum;
Eve ekmekle tuz goturmeyi
Boyle havalarda unuttum;
Siir yazma hastaligim
Hep boyle havalarda nuksetti;
Beni bu guzel havalar mahvetti.
Bir evin bir kopegi vardi;
Kivir kivirdi, adi Cincon'du, oldu.
Bir de kedisi vardi: Mavis,
Kayboldu.
Evin kizi gelin oldu,
Kucuk bey sinifi gecti.
Daha boyle aci, tatli
Neler oldu bir yil icinde!
Oldu ya, olanlarin hepsi boyle..
Hayat boyle zaten!..
Pencere, en iyisi pencere;
Gecen kuslari gorursun hic olmazsa;
Dort duvari gorecegine.
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali
Once hafiften bir ruzgar esiyor;
Yavas yavas sallaniyor
Yapraklar, agaclarda;
Uzaklarda, cok uzaklarda,
Sucularin hic durmayan cingiraklari
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali.
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali;
Kuslar geciyor, derken;
Yukseklerden, suru suru, ciglik ciglik.
Aglar cekiliyor dalyanlarda;
Bir kadinin suya degiyor ayaklari;
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali.
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali;
Serin serin Kapalicarsi
Civil civil Mahmutpasa
Guvercin dolu avlular
Cekic sesleri geliyor doklardan
Guzelim bahar ruzgarinda ter kokulari;
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali.
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali;
Basimda eski alemlerin sarhoslugu
Los kayikhaneleriyle bir yali;
Dinmis lodoslarin ugultusu icinde
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali.
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali;
Bir yosma geciyor kaldirimdan;
Kufurler, sarkilar, turkuler, laf atmalar.
Birsey dusuyor elinden yere;
Bir gul olmali;
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali.
Istanbul'u dinliyorum, gozlerim kapali;
Bir kus cirpiniyor eteklerinde;
Alnin sicak mi, degil mi, biliyorum;
Dudaklarin islak mi, degil mi, biliyorum;
Beyaz bir ay doguyor fistiklarin arkasindan
Kalbinin vurusundan anliyorum;
Istanbul'u dinliyorum.
Imkansiz sey
Siir yazmak
Asiksan eger;
Ve yazmamak,
Aylardan Nisansa.
Arzular baska sey,
Hatiralar baska.
Gunesi gormeyen sehirde,
Soyle, nasil yasanir?
Dusunme,
Arzu et sade!
Bak, bocekler de oyle yapiyor.
DAVET
Bekliyorum
Oyle bir havada gel ki,
Vazgecmek mumkun olmasin.
Istanbul'da Bogazici'nde
Bir fakir Orhan Veli'yim,
Veli'nin ogluyum,
Tarifsiz kederler icinde.
Urumelihisari'na oturmusum;
Oturmusta bir turku tutturmusum:
"Istanbul'un mermer taslari;
Basima da konuyor konuyor aman marti kuslari;
Gozlerimden bosanir hicran yaslari;
Edali'm
Senin yuzunden bu halim."
"Istanbul'un orta yeri sinama;
Garipligim, mahzunlugum duyurmayin anama;
El konusur, sevisirmis; bana ne?
Sevdali'm
Boynuna vebalim!"
Istanbul'da Bogazici'nde
Bir fakir Orhan Veli;
Veli'nin oglu;
Tarifsiz kederler icindeyim.
GÖLGEM
Biktim usandim sürüklemekten onu,
Senelerdir, ayaklarimin ucunda;
Bu dünyada biraz da yasayalim,
O tek basina,
Ben tek basima.
Bu sehirde yagmur altinda dolasilir
Limandaki mavnalara bakip
Sarkilar mirildanilir geceleri.
Bu sehrin sokaklari coktur,
Binlerce insan gelir gider sokaklarinda..
Her aksam cayimi getiren
Ve bir Beyaz Rus olmasina ragmen
Hosuma giden garson kadin bu sehirdedir.
Bu sehirdedir
Valsler, foksrotlar altinda
Suman'dan, Bramsdan
Parcalar caldigi zaman donup
Bana bakan ihtiyar piyanist.
Dogdugum koye musteri tasiyan
Sirket vapurlari bu sehirdedir.
Hatiralarim bu sehirdedir.
Sevdiklerim,
Olmuslerimin mezarlari.
Bu sehirdedir isim gucum,
Ekmek param.
Fakat butun bunlara mukabil
Yine budur baska bir sehirdeki
Bir kadin yuzunden
Biraktigim sehir.
Isim gucum budur benim,
Gokyuzunu boyarim her sabah,
Hepiniz uykudayken.
Uyanir bakarsiniz ki mavi.
Deniz yirtilir kimi zaman,
Bilmezsiniz kim diker;
Ben dikerim.
Dalga gecerim kimi zaman da,
O da benim vazifem;
Bir bas dusunurum basimda,
Bir mide dusunurum midemde,
Bir ayak dusunurum ayagimda,
Ne haltedecegimi bilemem.
Acliktan bahsediyorsun;
Demek ki sen komunistsin.
Demek butun binalari yakan sensin.
Istanbul'dakileri sen,
Ankara'dakileri sen...
Sen ne domuzsun sen|
Kucuktum,kucucuktum,
Oltayi attim denize;
Ususuverdi baliklar,
Denizi gordum.
Bir ucurtma yaptim,telli duvakli;
Kuyrugu ebemkusagi renginde;
Bir saliverdim gokyuzune;
Gokyuzunu gordum.
Buyudum issiz kaldim,ac kaldim;
Para kazanmak gerekti;
Girdim insanlarin icine,
Insanlari gordum.
Ne yardan gecerim, ne serden;
Ne denizlerden, ne gokyuzunden ama...
Birakmiyor son gordugum,
birakmiyor gecim derdi.
Oymus,diyorum,zavalli sairin
Gorup gorecegi.
Sevdigim insanlara
Kizabilirdim,
Eger sevmek bana
Mahzun durmayi
Ogretmeseydi.
Aksamustune dogru, kis vakti;
Bir hasta odasinin penceresinde;
Yalniz bende degil yalnizlik hali;
Deniz de karanlik, gokyuzu de;
Bir acaip, kuslarin hali.
Bakma fakirmisim, kimsesizmisim;
- Aksamustune dogru, kis vakti -
Benim de sevdalar gecti basimdan.
Sohretmis, kadinmis, para hirsiymis;
Zamanla anliyor insan dunyayi.
Oluruz diye mi uzuluyoruz?
Ne ettik, ne gorduk su fani dunyada
Kotulukten gayri?
Olunce kirlerimizden temizlenir,
Olunce biz de iyi adam oluruz;
Sohretmis, kadinmis, para hirsiymis,
Hepsini unuturuz.
Simdi kilizsizim, fakat
Borclarimi odedikten sonra
Ihtimal bir kat da yeni esvabim olacak
Ve ihtimal sen
Yine beni sevmeyeceksin.
Bununla beraber pazar aksamlari
Sizin mahalleden gecerken,
Suslenmis olarak,
Zannediyor musun ki ben de sana
Simdiki kadar kiymet verecegim?
Su kavga bir bitse dersin,
Acikmasam dersin,
Yorulmasam dersin;
Cisim gelmese dersin,
Uykum gelmese dersin;
Olsem desene!
Omrun o buyuk sirrini gor bir bak da
Bir tek koku kalmis agacin toprakta
Dunya ne kadar tatli ki binlerce kisi
Kolsuz ve bacaksiz yasayip durmakta
Uzanip yativermis, sere serpe;
Entarisi siyrilmis hafiften;
Kolunu kaldirmis, koltugu gorunuyor;
Bir eliyle de gogsunu tutmus.
Icinde kotulugu yok, biliyorum;
Yok, benim de yok ama...
Olmaz ki!
Boyle de yatilmaz ki!
ESKILER ALIYORUM
Eskiler aliyorum
Alip yildiz yapiyorum
Musiki ruhun gidasidir
Musikiye bayiliyorum
Siir yaziyorum
Siir yazip eskiler aliyorum
Eskiler verip Musikiler aliyorum
Bir de raki sisesinde balik olsam
GANGSTER
Siir yazdim bunca senedir,
Ne buldum?
Eskiyalik edecegim bundan sonra.
Haberi olsun yol kesenlerin:
Is yok artik kendilerine
Dag baslarinda.
Mademki ekmeklerini aliyorum
Ellerinden,
Buyursunlar onlar da benim yerime.
Munhal var edebiyat aleminde.
Dili cozuluyor gecelerin..
Golgeler kacisiyor derine
Alip sihrini bilmecelerin:
Gun doguyor sehrin uzerine.
Korkarak seklaliyor bacalar,
Gun doguyor sehrin uzerine;
Daliyorlar gunun gozlerine
Gozleri uykulu atmacalar.
Salliyarak dallarini kavak
Yukseliyor her gunku yerine,
Gun doguyor sehrin uzerine
Mavi bir isikla agararak.
Gun doguyor sehrin uzerine,
Renk renk hacimle doluyor her yer.
Bakiyor daginik yuzlu evler
Hala yanan sokak fenerine.
Toprak kimildiyor yavas yavas,
Gun doguyor sehrin uzerine,
Bembeyaz gece ciceklerine
Sabahla dusuyor bir damla yas.
Ve bir deniz hucumu halinde
Gun doguyor sehrin uzerine.
SEVDAYA MI TUTULDUM?
Benim de mi dusuncelerim olacakti,
Ben de mi boyle uykusuz kalacaktim,
Sessiz, sedasiz mi olacaktim boyle?
Cok sevdigim salatayi bile
Aramaz mi olacaktim?
Ben boyle mi olacaktim?
Orhan Veli Kanik
Sizin icin, insan kardeslerim,
Her sey sizin icin;
Gece de sizin icin, gunduz de;
Gunduz gun isigi, gece ay isigi;
Ay isiginda yapraklar;
Yapraklarda merak;
Yapraklarda akil;
Gun isiginda binbir yesil;
Sarilar da sizin icin, pembeler de;
Tenin avuca degisi,
Sicakligi,
Yumusakligi;
Yatistaki rahatlik;
Merhabalar sizin icin;
Sizin icin limanda sallanan direkler;
Gunlerin isimleri,
Aylarin isimleri,
Kayiklarin boyalari sizin icin;
Sizin icin postacinin ayagi,
Testicinin eli;
Alinlardan akan ter,
Cephelerde harcanan kursun;
Sizin icin mezarlar, mezar taslari,
Hapishaneler, kelepceler, idam cezalari;
Sizin icin;
Her sey sizin icin.
SOZ
Aynada baska guzelsin,
Yatakta baska;
Aldirma soz olur diye;
Tak takistir,
Sur surustur;
Inadina gel,
Piyasa vakti,
Mahallebiciye.
Soz olurmus,
Olsun;
Dostum degil misin?
Asik oldugum zamanlarda
Siir yazmak adetim degildi.
Halbuki asil saheserimi
Onu en cok sevdigimi
Anladigim zaman yazdim.
Onun icin bu siiri
Ilk once ona okuyacagim.
Kaybolmak uzre suya dusen bilezik;
Bak, butun kirisiklar silindi sudan.
Son saatimde mi uyandim uykudan,
Neden bos gecen yillardan icim ezik?
Durdu beni olume goturen kervan.
Eski bir sarki soyleniyor ruzgarda.
Duydum ki sevmeyi bilen dudaklarda
Benim ilahilerim hala okunan.
Sevgilim...... ellerime dokunaraktan..
Beni cagiran bir eda var sesinde.
Bu muydu insanlara son nefesinde
Goruneceginden bahsedilen seytan?
Sular cekilmiye basladi koklerde
Isinmaz mi acaba ellerimde kan?
Ah! Ne olur butun gunesler batmadan
Bir turku daha soyliyeyim bu yerde!
Garibim;
Ne bir guzel var avutacak gonlumu,
Bu sehirde,
Ne de bir tanidik cehre;
Bir tren sesi duymaya goreyim,
Iki gozum
Iki cesme.
Bilmezler yalniz yasamayanlar,
Nasil korku verir sessizlik insana;
Insan nasil konusur kendisiyle;
Nasil kosar aynalara,
Bir cana hasret,
Bilmezler.
ORHAN VELI KANIK